Hayrullah Efendi'den Türk-İslam Sentezine Türkiye'de Tarihyazımı ve Tarihçilik

Erdem Sönmez

Sunucu: Can Gümüş

| Bu bölümde, Dr. Erdem Sönmez ile Osmanlı’dan Türkiye’ye tarihin ayrı bir disiplin olarak ortaya çıkış sürecini tartışıyor, bu sürecin önemli kurumlarını, yayınlarını ve aktörlerini detaylandırıyoruz. Dönemin siyasi, ekonomik ve kültürel iklimiyle yakinen ilişkili olan tarihyazımı pratiğinin on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısından Cumhuriyet dönemine geçirdiği dönüşümleri incelerken bu husustaki mitleri de yeniden ele alıyoruz.

Click for RSS Feed

Bu bölümde, Dr. Erdem Sönmez ile Osmanlı’dan Türkiye’ye tarihin ayrı bir disiplin olarak ortaya çıkış sürecini tartışıyor, bu sürecin önemli kurumlarını, yayınlarını ve aktörlerini detaylandırıyoruz. Dönemin siyasi, ekonomik ve kültürel iklimiyle yakinen ilişkili olan tarihyazımı pratiğinin on dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısından Cumhuriyet dönemine geçirdiği dönüşümleri incelerken bu husustaki mitleri de yeniden ele alıyoruz.

Katılımcı BİYOGRAFİLERİ

Erdem Sönmez global entelektüel tarih, beşerî bilimler tarihi, tarihyazımı ve tarih metodolojisi yanında, geç Osmanlı ve modern Türkiye düşünce tarihi, siyasal hayatı ve tarihçiliği üzerine çalışıyor. Doktorasını Bilkent Üniversitesi Tarih Bölümünde 2018 yılında tamamlayan Sönmez, İtalya’da Siena Üniversitesi ve İngiltere’de School of Oriental and African Studies gibi kurumlarda misafir araştırmacı olarak bulunmuştur. Ahmed Rıza: Bir Jön Türk Liderinin Siyasi-Entelektüel Portresi (Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2012) ve Annales Okulu ve Türkiye'de Tarihyazımı (Fol, 2022) başlıklı iki kitabı bulunan Sönmez'in diğer çalışmaları Modern Intellectual History, British Journal of Middle Eastern Studies, Turkish Historical Review ve Middle Eastern Studies gibi dergilerde ve çeşitli kitap derlemelerinde yayımlanmıştır. Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Tarih Bölümünde öğretim üyesi olarak görev yapmakta olan Sönmez, şu sıralar Harvard Üniversitesi Center for Middle Eastern Studies’te doktora sonrası çalışmalarını sürdürmektedir.

Can Gümüş Boğaziçi Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü'ndeki doktora çalışmalarına, geç Osmanlı dönemi kentlerinde halk sağlığı ve kentleşme ilişkisini incelediği araştırmasıyla devam ediyor.

Yapım ve Yayın

Bölüm No: 538
Kayıt yeri: İstanbul / Ankara
Yayın tarihi: 13 Mart 2023
Ses Editörü: Can Gümüş
Müzik: Lobo Loco Speedy Delta
Kaynakça ve görseller Erdem Sönmez’in müsaadesiyle

GÖRSELLER

Tarih-i Osmanî Encümeni, Osmanlı Tarihi Programı, İstanbul, 1913.


Tarih-i Osmanî Encümeni Mecmuası, sayı: 1, 1326 (1910).


Millî Tetebbular Mecmuası, sayı: 1, 1331 (1915).


Ahmed Şuayb, “Yirminci Asırda Tarih”, Ulûm-ı İktisâdiyye ve İctimâiyye Mecmûası, sayı: 1, 1324 (1909).


Köprülüzâde Mehmed Fuad, “Türk Edebiyatı Tarihinde Usûl,” Bilgi Mecmûası, sayı: 1, 1329 (1913).

BİBLİYOGRAFYA

-Cemal Kafadar ve Hakan T. Karateke, “Late Ottoman and Early Republican Turkish Historical Writing,” The Oxford History of Historical Writing, cilt 4: 1800-1945 içinde, Stuart Macintyre, Juan Maiguashca ve Attila Pók (der.), (New York: Oxford University Press, 2011): 559-577. 

-Christoph K. Neumann, “Bad Times and Better Self: Definitions of Identity and Strategies for Development in Late Ottoman Historiography (1850-1900),” The Ottomans and the Balkans: A Discussion of Historiography içinde, Fikret Adanır ve Suraiya Faroqhi (der.), (Leiden: Brill, 2002): 57-78.

-Christoph K. Neumann, Araç Tarih Amaç Tanzimat: Tarih-i Cevdet’in Siyasî Anlamı, çev. Meltem Arun (İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1999).

-Erdem Sönmez, “Clio between Revolution and Collapse: The Making of the Historical Discipline in the Late Ottoman Empire,” Modern Intellectual History, 2022. (first view).

-Erdem Sönmez, “Historical Writing in the Nineteenth-Century Ottoman Empire: Expansion, Islamization, and Nationalization (1839-1908),” Turkish Historical Review 13, no. 1-2 (2022): 42-66.

-Erdem Sönmez, “A Past to be Forgotten? Writing Ottoman History in Early Republican Turkey,” British Journal of Middle Eastern Studies 48, no. 4 (2021): 753-769.

-Erdem Sönmez, Annales Okulu ve Türkiye'de Tarihyazımı: Annales Okulunun Türkiye'deki Tarihyazımına Etkisi (Başlangıçtan 1980'e) (Ankara: Fol Kitap, 2022) (Birinci Baskı: 2008).

-Erdem Sönmez, “Galat-ı Meşhuru Sorgularken: Türkiye’de Tarihyazımı Üzerine Notlar,” Modus Operandi: İlişkisel Sosyal Bilimler Dergisi, no. 1 (2015): 49-80.

-Erdem Sönmez, “Klasik Dönem Osmanlı Tarihi Çalışmalarında Max Weber Etkisi,” Praksis, no. 23 (2010): 39-62.

-Ferdan Ergut, “Institutionalization of History in the Ottoman Empire,” Turkish Studies 16, no. 2 (2015): 219-239.

-Hakan T. Karateke, “The Challenge of Periodization: New Patterns in Nineteenth-Century Ottoman Historiography,” Writing History at the Ottoman Court: Editing the Past, Fashioning the Future içinde, H. Erdem Çıpa ve Emine Fetvacı (der.) (Bloomington: Indiana University Press, 2013): 129-154.

-Meltem Toksöz, “The World of Mehmed Murad: Writing Histoires Universelles in Ottoman Turkish,” Osmanlı Araştırmaları: The Journal of Ottoman Studies, no. 40 (2012): 343-363.