Osmanlı İstanbul’unda Gece ve Sokaklar

Nurçin İleri

Ufuk Adak'ın sunuculuğuyla

Bölümü indir Feed | iTunes | GooglePlay | SoundCloud

Ottoman History Podcast'in bu bölümünde, Nurçin İleri ile geç dönem Osmanlı İstanbul’unda gece, korku ve suç ilişkisi üzerine konuştuk. Farklı toplumsal tabakalardan insanların, demografik ve fiziksel anlamda hızla dönüşen kent mekanınını sokakların aydınlatılması çalışmaları, geceleri mobilite, kamusal eğlence ve aktivitelerin kontrolü ekseninde nasıl deneyimledikleri ve ne hissettiklerini tartıştık. Aynı zamanda geceleri kent mekanlarının iktidar ilişkilerini nasıl yeniden ürettiğini ve bunların temsiliyet biçimlerini ele aldık.

	Doktorasını 2015 yılında Binghamton Üniversitesi, Tarih Bölümü'nde tamamlayan Nurçin İleri, Boğaziçi Arşiv ve Dokümantasyon Merkezi’nde koordinatör yardımcısı. Çalışmalarında, XIX. Yüzyıl Osmanlı ve Erken Cumhuriyet dönemi liman kentlerinde yaşanan toplumsal ve kültürel dönüşümleri, sosyal tarih, teknoloji tarihi, duyuların tarihi ve toplumsal cinsiyet tartışmaları ekseninde ele almaktadır.
	Ufuk Adak University of Cincinnati'den Tarih doktorası aldı. Doktora tezi, son dönem Osmanlı İmparatorluğu'nda doğu Akdeniz liman kentlerindeki sosyal ve politik dönüşümü suç, ceza, sosyal kontrol ve hapishaneler üzerinden ele almaktadır. Adak, Berlin'de Zentrum Moderner Orient'te (ZMO) doktora sonrası araştırmalarda bulunmuştur.

YAPIM VE YAYIN

Bölüm No. 263
Yayın Tarihi: 26 Ağustos 2016
Kayit Yeri: ANAMED
Ses Editörü: Chris Gratien
Müzik: Harmandali - Recep Efendi, Cemal Efendi; Muhtelif - Ta Paidia, Bint El Shalabiya
Görseller ve kaynakça: Nurçin İleri'nin müsadesiyle

GÖRSELLER

“Ne güzel Çamaşır Sırıkları” Çaylak 140, 21 Nisan 1877

Yedikule Gazhanesi’nin Açılış Töreni (90838-34), İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi, fotoğraf: Abdullah Freres.

Pera Belediye Bahçesi Girişi, Konser Sonrası, Alacakaranlık (Kaynak: Francis Marion Crawford, Constantinople, Edwin L.Weeks tarafından resmedilmiştir, New York: C. Scribner’s sons, 1895, s. 69)

Malumat 351, 31 Ağustos 1898 (Cülûs-ı hümâyûn töreninde “Malumat” matbaasının tenviratı)

KAYNAKÇA

Aysal Cin, U. Duygu. “The European Competition to Electrify İstanbul in the Early Twentieth Century,” International Journal of Turkish Studies, vol.21, no.1&2 [2015]: 95-116.

Baldwin, Peter C. In the Watches of the Night: Life in the Nocturnal City.  Chicago: University of Illinois Press, 2012.

Barak, On. “On Scraping the surface: the techno-politics of modern streets in turn-of-twentieth-century Alexandria,” Mediterranean Historical Review, 24:2, [2009]: 187-205.

Boyar, Ebru, and Kate Fleet. A Social History of Ottoman Istanbul. Cambridge, UK: Cambridge University Press, 2010.

Coşkun, Yahya. “20. Yüzyılın İlk Çeyreğinde İstanbul’da Aydınlatma Aracı Olarak Elektrik”, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yakınçağ Tarihi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2013.

Esenduran, Mustafa. İstanbul’da Elektrik Üretiminin Başlangıcı ve Tarihi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İktisat Tarihi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2010.

Fuhrmann, Malte. “Beer, The Drink of a Changing World: Beer Consumption and Production on the Shores of the Aegean in 19th Century. Turcica 45 [2014]: 79-23.

Hanssen, Jens. "Public Morality and Marginality in Fin-De-Siecle Beirut." In Outside In: On the Margins of the Modern Middle East edited by Eugene Rogan, 183-211. London: I.B Tauris, 2002.

İleri, Nurçin. “Geç Dönem Osmanlı İstanbul'unda Kent ve Sokak Işıkları,” (City and Street Lights in the Late Ottoman Istanbul) Toplumsal Tarih, no. 254, Şubat [2015]: 30-37.

____“History of Illumination with the City Gas in the Late Istanbul,” in A Tribute to Donald Quataert: History from Below, eds. Deniz Cenk Demir, Selim Karahasanoglu, Istanbul Bilgi University Press 2016, 529-550 (forthcoming).

Kafadar, Cemal, “How Dark is the History of the Night, How Black the Story of Coffee, How Bitter the Tale of Love: The Changing Meisure of Leisure and Pleasure in Early Modern Istanbul.” In Medieval and Early Modern Performance in the Eastern Mediterranean, edited by Arzu Öztürkmen and Evelyn Birge Vitz, 243-271. Turhnhour: Brepols Publishers, 2014.

Kayserilioğlu, R. Sertaç, Mehmet Mazak, and Kadir Kon. Osmanlı'dan Günümüze Havagazının Tarihçesi.  İstanbul: İgdaş Genel Müdürlüğü, 1999.

Koslofsky, Craig. Evening's Empire: A History of the Night in Early Modern Europe. Cambridge: Cambridge University Press, 2011.

Kurutlu, Vahit Taha.19.Yüzyılın İkinci Yarısında İstanbul’da Aydınlatma Aracı Olarak Havagazı, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yakınçağ Tarihi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2013.

Lefebvre, Henry. Production of Space translated by Donald Nicholson-Smith. Oxford Blackwell Publishing, 1974.

Lévy-Aksu, Noémi. Ordre Et Désordres Dans L’Istanbul Ottomane (1879-1909).  Paris: Karthala, 2013.

Mazak, Mehmet. Gündelik Renkleriyle Eski İstanbul.  İstanbul: Kitabevi, 2009.

Melbin, Murray. Night as Frontier: Colonizing the World after Dark. New York: Free Press, 1987.

Neocleous, Mark. The Fabrication of Social Order: A Critical Theory of Police Power.  London: Pluto Press, 2000.

Nye, David. Electrifying America: Social Meanings of a New Technology, 1880-1940.  Cambridge: MIT Press, 1990.

Özbek, Müge. "The Regulation of Prostitution in Beyoğlu [1875-1915]." Middle Eastern Studies 46, no. 4 [2010]: 555-68.

Öztaner, Emine. Technology as a Multidirectional Construction: Electrification of Istanbul in the Late Nineteenth and Early Twentieth Century Istanbul. Unpublished MA thesis, İstanbul Şehir University, Department of History, 2014.

Schivelbusch, Wolfgang. Disenchanted Night : The Industrialization of Light in the Nineteenth Century, translated by Angela Davies.  Berkeley: University of California Press, 1988.

Shlör, Joachim. Nights ın the Big City: Paris, Berlin, London 1840-1930.  London: Reaktion Books, 1991.

Tekeli, İlhan. "Gece'nin İstanbul'u." İstanbul Dergisi 38 [2001]: 63-66.

Toprak, Zafer. “Aydınlatma”, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi , (1993), cilt 1, s. 476-481.

Walkowitz, Judith. City of Dreadful Delight: Narratives of Sexual Danger in Late-Victorian London.  Chicago: University of Chicago Press, 1992.

Williams, Robert. “Night Spaces: Darkness, Deterritorialization, and Social Control” Space and Culture, vol 11, no 4 [2008]; 514-532.

Wishnitzer, Avner. "Into the Dark: Power, Light, and Nocturnal Life in the 18th-Century Istanbul." International Journal of Middle East Studies 46 [2014]: 513-31.

———.  “Shedding New Light: Outdoor Illumination in Late Ottoman Istanbul” in Urban Lighting, Light Pollution and Society eds.  Josiane Meier, Ute Hasenöhrl , Katharina Krause, Merle Pottharst, 66-84. London: Routledge, 2014.

Woodall, Carole G. Sensing the City: Sound, Movement, and Night in 1920s İstanbul. Unpublished Dissertation, New York University, 2008.