Osmanlı’da Tütün İşçileri

Can Nacar

Ondokuzuncu yüzyılda gelişen üretim teknolojisiyle, sigaraya yönelik rağbet tütün üretiminde büyük bir  artışa yol açtı. Osmanlı’nın son döneminde gerek yerel gerekse uluslararası pazarların taleplerini arza dönüştürme çabası sonucunda 1880’lerden itibaren Osmanlı’da tütün üretimi daha önceki onyıllara oranla üç kat artış gösterdi. Hiç şüphesiz üretimdeki bu ani artış, tütünün coğrafi ve iklimsel olarak en iyi kalitede yetiştiriebildiği İskeçe, Kavala ve Samsun gibi tarımsal bölgelerle ile fabrika üretiminin gerçekleştirildiği İstanbul’da tütün üretiminde çalışan yerel ve mevsimlik işçi sayısında büyük bir artışı beraberinde getirdi. Tütün üretimindeki artışın en önemli unsurlarından ve üretimin temeli olan yerel ve mevsimlik işçilerin yaşam ve çalışma koşulları, tütün emeğinin bu dönemdeki örgütlenmesi ve emek süreci mücadelelerini Can Nacar’la konuştuk.

	Dr. Can Nacar, Koç Üniversitesi'nin Tarih Bölümünde Öğretim Üyesisidir. (academia.edu)
	Seçil Yılmaz, CUNY Tarih Bölümü’nde Doktora Öğrencisi. Geç Osmanlı İmparatorluğu ve Cumhuriyet Dönemi’nde salgın hastalıklar, tıp ve toplumsal cinsiyet temaları çerçevesinde frenginin sosyal tarihi üzerine doktora araştırmasına devam etmektedir. (academia.edu)

Listeners might also like:

#172 Migrant Workers in Ottoman Anatolia | Chris Gratien
#155 Osmanlı'da İşçiler | Kadir Yıldırım
#154 Miners and the Ottoman State | Donald Quataert
#171 Osmanlı'da Buz Üretimi | Burcu Kurt

Citation: "Osmanlı’da Tütün İşçileri," Seçil Yılmaz, Can Nacar, and Chris Gratien, Ottoman History Podcast, No. 173 (12 September 2014) http://www.ottomanhistorypodcast.com/2014/09/osmanlda-tutun-iscileri.html.

SEÇME KAYNAKÇA

Tütün Mağazası, İskeçe, 1911 (Source: Yani Hristaki, Tütün)

Can Nacar, “Labor Activism and the State in the Ottoman Tobacco Industry,” International Journal of Middle East Studies, vol. 46, no.3 (2014): 533-551.

Can Nacar, “The Régie Monopoly and Tobacco Workers in Late Ottoman Istanbul,” Comparative Studies of South Asia, Africa and the Middle East 34, no.1 (2014): 206-219.

Can Nacar, “Tütün İşçileri, Tüccarlar ve Kırık Camlar: 1905 Kavala Grevi,” Toplumsal Tarih Dergisi,  no.213 (2011): 38-42.  

Gila Hadar, “Jewish Tobacco Workers in Salonika: Gender and Family in the Context of Social and Ethnic Strife,” in Women in the Ottoman Balkans: Gender, Culture and History, edited by Amila Buturovic and İrvin Cemil Schick (London: I.B. Tauris, 2007), pp. 127-152.

Gülhan Balsoy, “Gendering Ottoman Labor History: The Cibali Régie Factory in the Early Twentieth Century,” International Review of Social History, vol.54, no. S17 (2009): 45-68.

E. Tutku Vardağlı, “Tobacco Labor Politics in the Province of Thessaloniki: Cross-Communal and Cross-Gender Relations” (PhD diss., Boğaziçi University, 2011)

Efi Avdela, "Class, Ethnicity, and Gender in Post-Ottoman Thessaloniki: The Great Tobacco Strike of 1914," in Borderlines: Genders and Identities in War and Peace, 1870-1930, ed. Billie Melman (New York: Routledge, 1998), 421-38.

İskeçe tütün mağazasında tütün işçileri, 1911 (Source: Yani Hristaki, Tütün)