Osmanlı'da İşçiler

Kadir Yıldırım

Bu podcastımızda Osmanlı’da İşçiler (1870-1922) kitabının yazarı, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi öğretim üyesi Kadir Yıldırım’la Osmanlı işçi hareketi ve emek tarihi yazımının tarihyazımsal gelişimini, kaynaklarını ve temel kavramlarını masaya yatırıyoruz. Bu bölümle, geçen hafta Soma’da yitirdiğimiz madencilerimizi ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı verilerine göre sadece 2002’den bu yana sayıları 14.000’i bulan iş kazalarında kaybettiğimiz tüm işçilerimizi anmaya çalışıyoruz. Bu söyleşi ayrıca, iş kazalarının “doğal afet, kader, işin doğası, fıtratı” olarak nitelendirilip nitelendirilemeyeceğini tartışmasını yeniden gündeme taşıyor.   

Yrd.Doç.Dr. Kadir Yıldırım, İstanbul Üniversitesi İktisat Bölümünde öğretim üyeliği yapmaktadır.

Elçin Arabacı, Georgetown Üniversitesi Tarih Bölümü doktora öğrencisidir. Halen ondokuzuncu yüzyılda Bursa'da sivil toplum üzerine doktora araştırmasını sürdürmektedir. (academia.edu)

Yeniçağ Akdeniz ve Osmanlı İmparatorluğu üzerine uzmanlaşan Dr. Emrah Safa Gürkan İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi'nde öğretim üyeliği yapmaktadır. (academia.edu)

KAYNAKÇA

Donald Quataert; Osmanlı İmparatorluğu’nda Madenciler ve Devlet – Zonguldak Kömür Havzası 1822-1920, Çev. Nilay Ö. Gündoğan ve Azat Z. Gündoğan, İstanbul, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, 2009.

Donald Quataert; Sanayi Devrimi Çağında Osmanlı İmalat Sektörü, 2. Bsk., İstanbul, İletişim Yayınları, 2008.

Mete Tunçay; Türkiye’de Sol Akımlar 1908-1925, C. 1, İstanbul, İletişim Yayınları, 2009.

Mete Tunçay-Erik Jan Zürcher, Osmanlı İmparatorluğu’nda Sosyalizm ve Milliyetçilik (1876-1923), İstanbul, İletişim Yayınları, 2010.

Suraiya Faroqhi; Osmanlı Zanaatkarları, İstanbul, Kitap Yayınevi, 2011.

Kadir Yıldırım; Osmanlı’da İşçiler; Çalışma Hayatı, Örgütler ve Grevler (1870-1922), İstanbul, İletişim Yayınları, 2013.

Oya Sencer; Türkiye’de İşçi Sınıfı – Doğuşu ve Yapısı, İstanbul, Habora Kitabevi, 1969.

Gila Hadar; “Selanik’te Yahudi Tütün İşçileri: Toplumsal ve Etnik Mücadele Bağlamında Cinsiyet ve Aile”, Osmanlı Döneminde Balkan Kadınları Toplumsal Cinsiyet, Kültür, Tarih, Der. Amila Butuovic ve Irvin Cemil Schick, Çev. Güliz Erginsoy, İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2009, ss. 137-161.

Şükrü Ilıcak; “Jewish Socialism in Ottoman Salonica”, Southeast European and Black Sea Studies, Vol. 2, No. 3, September 2002, ss. 115-146.

Yavuz Selim Karakışla; “Osmanlı İmparatorluğu’nda 1908 Grevleri”, Toplum ve Bilim, S. 78, Güz 1998, ss. 187-209.

Cengiz Kırlı; “A Profile of the Labor Force in Early Nineteenth-Century Istanbul”, International Labor and Working-Class History, Vol. 60, Fall 2001, ss. 125-140.

M. Erdem Kabadayı, “Working for the State in a Factory in Istanbul: The Role of Factory Worker’ Religious and Gender Characteristics in State-Subject Interaction in the Late Ottoman Empire”, Unpublished PhD Thesis, Ludwig-Maximilians-Universitat, München, 2008.

Yusuf Doğan Çetinkaya; 1908 Osmanlı Boykotu-Bir Toplumsal Hareketin Analizi, İstanbul, İletişim Yayınları, 2004.

Cevdet Kırpık; “Osmanlı Devleti’nde İşçiler ve İşçi Hareketleri (1876-1914)”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi SBE Tarih ABD, Isparta, 2004.

Ahmet Makal; Osmanlı İmparatorluğu’nda Çalışma İlişkileri: 1850-1920, Ankara, İmge Kitabevi, 1997.

Touraj Atabaki ve Gavin D. Brockett, “Ottoman and Republican Turkish Labour History: An Introduction”, International Review of Social History, Vol 54, 2009, ss. 1-17.

Gülhan Balsoy; “Gendering Ottoman Labor History: The Cibali Régie Factory in the Early Twentieth Century”, International Review of Social History, Vol. 54, 2009, ss. 45-68.

Sina Çıladır; Zonguldak Havzasında İşçi Hareketlerinin Tarihi (1848-1940), Ankara, Yeraltı Maden İş Yayınları, 1977.

GÖRSELLER

Cibali Reji Fabrikasında Paravanla Ayrılan Erkek-Kadın İşçiler

Hüseyin Hilmi Bey'in İştirak Gazetesinin İlk Sayısı

İzmir'de Halı İşçisi Çocuk ve Kadınlar

Samsun Reji Fabrikasında Tütün İşçileri

Sosyalist Fırkası İşçileri Yürüyüşte